SOPHENE ZAZA KRALLIĞI

SOPHENE ZAZA KRALLIĞI

M.Ö. 63 ZAZA Krallıkları Sophene (zaza) , Dicle ve Fırat nehirlerinin arasında kurulmuş bir krallıktır Ermenistan krallığının güneybatısında olan Sophene krallığı bir çok kere Ermenilerin, Perslerin ve romalıların hakimiyetine girmiştir.
   Roma imparatoru Diocletian tarafından feth edilen Sophene Krallığı, Zaza  coğrafi yerleşim yerleriyle kesişmektedir. Bu, tarihçilere Sophene krallığının Zaza  tarafından kurulduğunu düşündürmektedir.
   Zariadres I, Sophene kralıydı. M.Ö. 201  yılında büyük Antiochus, Büyük Ermenistan ve Sophene'yi Ermeni iddia edilen generaller Artaxias ve Zariadres'le beraber fethederler. Antiochus, Zariadres'i Sophene valisi olarak atar. Antiochus'un Romalılara karşı M.Ö. 201 yılında yenildiği Magnesia (MANİSA) savaşında Artaxias ve Zariadres ayaklanır. Roma fethiyle Artaxias büyük Ermenistan'ı, Zariadres de Sophene krallıığını bağımsız olarak yönetmeye başlar. Kral Zariadres yağıldığına bakıldığı zaman Zaza  olduğu izlenimi vermektedir.
   Zazaların Pers kralı Darius da bahsetmektedir.
   Pers imparatorluğunun hükümdarlığına yapan Pers kralı I. darius (Dara, M.Ö. 522-486) yılları arasında yaşamış olup Orta doğunun bir çok ülkesini egemenliği altına almıştır. Darius M.Ö. 515 yıllarında Behistun yazıtları olarak ün kazanmış çivi yazısını hazırlatmıştır. Darius yerden 100 metre yükseklikteki kayalıklara yazdığı Behistun kitabesinde Pers tarihinden bahsetmektedir. Behistun kitabesi 3 ayrı dilde yazılmıştır: Eski Farsça, Elamice ve babilce.
   Birinci sütunda Darius. M.Ö. 515 yıllarında Fırat nehrinin kenarında Zazana adında bir kasaba olduğunu yazmış. Bu kitabede, Dersim( tunceli) ve elazığ havalisi "Zazana" adı ile anılmaktadır.
   

   Bilinen Sophene Kralları

Sames (kurucu-M.Ö.-290-260)
Arsaöes I (m.ö.-240)
Charespes (M.Ö.-235)
Arsames II (M.Ö.-230)
Xerxes (kserks) (M.Ö.-220)
Abdissares (M.Ö.-210)
Zariadres (bağımsız M.Ö.-190)
Morphiling (M.Ö.-190)
Mithrobuzanes (M.Ö.-170)
Artanes (M.Ö.-110)
Arsaces (M.Ö.-70
Roma İmparatorluğuna bağlandı (M.Ö.-63